Het kan anders

Hoe we het nu doen klopt het niet! Iedereen ziet het, voelt het, weet het.... Maar niemand geeft het toe. Mensen denken: “ zal wel aan mij liggen....”.

Toch vraag ik me af...

Spiegel
Hoe kan het zijn dat een CEO van een groot bedrijf in fossiele energie naar huis gaat met enkele miljoenen salaris terwijl het bedrijf dat hij leidt mensen en natuur kapot maakt. Hoe kan het zijn dat deze persoon zichzelf in de spiegel kan aankijken? Of zou deze persoon het weten, maar niet weten hoe het om te keren? Of maakt het deze persoon niet uit, omdat zijn rekening gespekt wordt en ervoor zorgt dat het bedrijf miljarden winst maakt en dus zijn of haar taak goed heeft uitgevoerd. Ik ben geneigd het laatste te denken. Dat deze persoon voor eigen gewin gaat, in plaats van het groter geheel. In dat geval zou ik zonder compassie en vol oordelen kijken. Dat is iets wat ik, zoals ik in mijn vorig blog schreef, vind dat niet kan. Natuurlijk heeft deze persoon de verantwoordelijkheid voor de duizenden mensen die bij zijn bedrijf werken en die gezinnen moeten ook eten. Het zal ook wel niet zo simpel zijn.

Wateroorlog
Maar dan zie ik een documentaire Blue Gold over de "wereld oorlog om water". Water wordt geprivatiseerd en commerciële bedrijven doen er hun voordeel mee, lees: financieel gewin. Ondertussen wordt essentieel water uit gebieden getransporteerd en nooit meer terug gegeven aan die ecosystemen. Gevolg: verdroging en verzilting waardoor de grond waardeloos wordt. Mensen leven in die ecosystemen, halen daar hun voeding en water vandaan en dat kan dus niet meer. Dat kan niet meer omdat wij het nodig vinden om een liter water uit een fles te kopen (terwijl het water in NL soms beter is van kwaliteit dan water uit de fles). Weet je dat voor elke fles water, minstens twee liter water nodig is om te produceren?

De documentaire laat de kracht van een massa zien zoals in gebieden in Amerika en Venezuela waar inwoners in opstand zijn gekomen (soms met geweld, zoals in Venezuela) en met succes. De commerciële waterbedrijven zoals Nestlé en Perrier zijn weggestuurd. Dat zie ik als rechtvaardigheid en daar geniet ik van. Ik realiseer me terdege dat bij die bedrijven ook mensen werken die aan hun toekomst bouwen en hun gezin te eten moeten geven.
Toch vraag ik me af hoe de CEO's van die bedrijven in de spiegel kijken, wetende dat ze zoveel stuk maken en ecosystemen van anderen afpakken? Is dat omdat ze het niet terug kunnen draaien, of maakt het ze niet uit, omdat ze voor eigen gewin gaan? Ik ben geneigd het laatste te denken, maar als ik dat doe kijk ik zonder compassie en vol oordelen en dat is iets waarvan ik vind dat het niet kan.

Geld verdienen aan ellende?
Maar geld verdienen aan ellende kan volgens mij nooit de bedoeling zijn! Toch zijn er veel voorbeelden! Zoals managers die met bonussen naar huis gaan na een geslaagde reorganisatie waardoor 6000 man op straat staan. Toen ik bij de bank werkte moesten we reorganiseren omdat we een paar procenten minder MEER winst gemaakt hadden. Dat kon ik moeilijk begrijpen.
Door het internet en andere media wordt de wereld transparanter en kunnen we ons daarvan op de hoogte stellen. Maar het is zo groot, dat maakt me soms wel eens verdrietig. Ik kan stoppen met flessen water kopen, als mijn budget het toelaat een elektrische auto kopen, mijn huidige auto zoveel mogelijk laten staan en mijn geld op een verantwoorde bank storten. Dat is een druppeltje...

Van pizzakoerier naar miljardair
Het boek de erfenis van Fontanelli is een dikke pil met een verhaal over een eenvoudige pizzakoerier: John Fontanelli die een fortuin erft van een verre voorvader. Die voorvader had vijfhonderd jaar daarvoor een visioen gehad waarin hij voorzag dat hij een vermogen moest gaan opbouwen dat zijn erfgenaam op een bepaalde dag in een bepaald jaar zou erven. Met dat geld zal de John de mensheid haar verloren toekomst teruggeven. Met die voorspelling en een biljoen dollar gaat John naar huis, niet wetende hoe hij de profetie waar moet maken. Hij wordt recalcitrant, gaat zijn geld uitgeven en leven als een rijk man. Wat mij is bijgebleven is dat hij met zijn grote jacht voor de kust van een exotisch land ligt en knallen hoort. In zijn pas aangeschafte speedboot vaart hij naar het geluid en ziet daar vissers het koraal opblazen. Als hij deze mensen erop aanspreekt vertellen de arme vissers dat zij wel moeten omdat dat nog de enige manier is om aan vis te komen. Ze moeten vis hebben om geld te verdienen, hun gezin te eten te geven en hun lening met torenhoge rente af te lossen. Als Fontanelli met de visser naar de geldschieter gaat om verhaal te halen, vertelt hij hetzelfde verhaal. Ook hij heeft leningen met torenhoge rentes. Uiteindelijk komen ze bij de plaatselijke bank, die vertellen dat ook zij verplichtingen hebben. Het blijkt dat de bank verplichtingen heeft aan Fontanelli. Dan komt John erachter hoe zijn vermogen is gegroeid en hoe wijd vertakt het is.
Dat is volgens mij globalisering. Bedrijven die winst najagen, dat is in hun ogen het belangrijkste dat er is, die wereldwijd opereren en niet meer kijken naar mensen en omgeving en naar wat zij nodig hebben. We noemen dat ook wel Angelsaksisch georganiseerde bedrijven. Bedrijven die aandeelhouderswaarde als focus hebben.

Maar wanneer is het veranderd dat bedrijven bestaan voor aandeelhouders, in plaats van producten en diensten leveren, zorgen voor hun mensen en continuïteit als focus hebben?

Complex vs MKB
Het is complex en antwoorden heb ik (nog) niet. Maar volgens mij moet het anders en kan het anders!
Daarom werk ik graag met bedrijven in het MKB. Daar zie ik mooie voorbeelden van ondernemers die vanuit een idee of passie zijn begonnen. Ze geloven ergens in, ze hebben een  WHY. Ik ken een asbest saneerder, een gedreven ondernemer die overal kansen ziet die hij commercieel kan benutten. Maar zijn WHY is: "Die troep moet het land uit". Hij kent de gevaren en ergert zich aan de onverschilligheid van overheden en instellingen. Een andere ondernemer heeft een methode ontwikkeld waarmee bouwen transparant en overzichtelijk wordt. Zijn WHY is: "bouwen weer leuk maken". Hij ergert zich eraan dat er onvoldoende samengewerkt wordt waardoor de klant teveel betaalt aan marges en faalkosten.

Manager met het hart op de juiste plek
Gisteren nog sprak ik een manager van een MKB bedrijf met het hart op de juiste plek. Hij werkt in de waterzuivering en heeft het voor elkaar gekregen dat er nauwelijks meer storingen zijn en fouten gemaakt worden. Hij zag een van zijn werknemers uitblinken in kennis op een bepaald gebied en heeft hem gepromoveerd tot specialist. Hij lost alle vragen op. Op mijn opmerking: "het lijkt wel alsof jij jezelf overbodig maakt" was zijn antwoord: "Dat is mijn grootste doel". Als ik hier weg ben moet mijn functie zeker drie maanden vacant kunnen zijn zonder dat er wat mis gaat. Hij maakt gebruik van de kracht van mijn mensen, ziet het als zijn taak hen te laten excelleren door hen te faciliteren. Dat kan alleen als je aandacht hebt en kijkt, je mensen zien. Dat kan niet als je bang bent om je functie te verliezen, als je status ontleent aan jouw hiërarchische plek.

Anders denken, anders kijken, anders werken
Het is een andere manier van denken, van kijken, van werken. Maar volgens mij is dat de enige oplossing! Natuurlijk heb ik daar zelf ook nog veel in te leren. Wie ben ik om dit te verkondigen? Ik hoop alleen mijn steentje bij te dragen door mijn ervaringen te delen, mooie voorbeelden te delen en door zelf bewust te zijn met wat ik doe. Helaas is mijn cirkel van invloed beperkt, ik heb geen direct contact met belangrijke politici of beslissingnemers. Maar ik kan vertellen wat ik leer en zie en dat zelf zoveel mogelijk toepassen.

Stop met onverschillig zijn
Zodra we compassie hebben en stoppen met onverschillig zijn, maken we het verschil. Zoals Wanda Glebbeek, een gedreven vrouw uit mijn dorp die zelf de documentaire Resistenza maakte over het leven in de wijk Scampia in Napels die geregeerd wordt door de Camorra. Met gevaar voor eigen leven filmde zij en haar crew het leven daar. Het leed wat zichtbaar wordt in die documentaire is schrijnend. Een hoog percentage kankerpatiënten door de verziekte lucht van de aanhoudende vuilverbrandingen. Corruptie en chantage aan de lopende band. Kinderen die niets hebben. Dat is dus in onze achtertuin! Mensen gevangen in hun situatie, wij zouden misschien geen uitweg meer zien. Maar zij wel, geholpen door mensen die niet onverschillig zijn. Een priester die tegen de Camorra ingaat, oudere jongeren die zich de situatie aantrekken en opkomen voor de jeugd.

Het kan anders, het moet anders!
Het kan anders, het moet anders. Mensen zijn mooi. Bij sommigen is het moeilijk te zien, vind ik. Maar iedereen is geboren, kind geweest. Iedereen is een product van zijn ouders, karakter, opvoeding en ervaringen. Volgens mij begint het met dat te zien met compassie en zonder oordeel. Maar het belangrijkste: Wees niet onverschillig!! Stel jezelf, net als mijn zoontje, vaak de vraag: WAAROM?